دانشنامه مشاهیر نی‌ریز

شرح احوال و زندگانی عبدالحمید نیریزی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » عبدالحمید نیریزی(عبدالحمید بن معین الدین بن محمد هاشم) »
 عبدالحمید بن معین ‏الدین بن محمدهاشم نیریزى، حکیم و عارف نیریزى که در سده دهم و یازدهم هجرى قمرى مى‏ زیسته است.      برخى وى را شاگرد میرداماد ـ میرمحمدباقر ابن شمس ‏الدین محمد (متوفى 1041 ه . ق.) ـ حکیم و عارف نامدار شیعى دانسته ‏اند . به هر حال، او در سده یازدهم هجرى زیست و درهمان سده نیز وفات یافت. تنها اثرى که از او بر جاى مانده، کتابى عرفانى با عنوان البوارق النوریه فى اسرار...

شرح احوال و زندگانى میرزا احمد نیریزى و جایگاه او در خوشنویسى قلم نسخ
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » میرزا احمد نیریزی(فرزند شمس الدین محمد) »
      میرزا احمد در نیریز در محلّه سادات ولادت یافت . تاریخ تولد او دانسته نیست، امّا با توجه به آثار موجودِ او که برخى متعلق به اواخر سده یازدهم هجرى قمرى است، مى ‏توان ولادت او را در نیمه دوم سده یازدهم حدس زد. برخى تولد او را در 1067 ه . ق. گفته ‏اند که البته مأخذى براى آن ذکر نشده است.      نام پدر او را «ملاعلى‏ اکبر» و «میرزا شمس على» نیز گفته ‏اند. استاد...

شرح حال ام الفضل حبیبه اللّه دختر صفى‏ الدین عبدالرحمن
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » خاندان سید جلال الدین عبدالله حسینی » خاندان سید نورالدین محمد حسینی » ام الفضل حبیبه الله دختر صفی الدین عبدالرحمن »
     او در دهم ربیع الاوّل سال 817 ه . ق. در شیراز ولادت یافت و نزد پدرش علوم دینى را فراگرفت. سخاوى گفته است که بسیارى از عالمان و محدّثان به او اجازه روایت دادند.      حبیبه با پسر عمویش علاء الدین محمد بن سید عفیف الدین ازدواج کرد.      از جمله فرزندان او، نورالدین عبید الله بود. او بارها به مکه مکرّمه رفت و سرانجام نیز در همانجا در تاریخ 895 هجرى قمرى درگذشت و در قبرستان معلاه...

ارجوزه علویه فی الصرف و النحو(اثرسید قطب الدین محمد حسینی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی » آثار سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
 ارجوزه علویه فى الصرف و النحو: این اثر که با عنوانِ منظومه صرف و نحو علوى نیز از آن یاد شده ، ارجوزه‏ اى است در صرف و نحو عربى به همراه ارجوزه ‏اى در شرح حدیثى از امیرالمؤمنین (ع) به زبان عربى؛ بنابراین، این اثر خود شامل سه منظومه است: ارجوزه فى الصرف، ارجوزه فى النحو، و ارجوزه فى شرح حدیث امیرالمؤمنین (ع). ارجوزه صرف، که آن را «نظم اللئالى» نیز خوانده ‏اند ، شامل هزار و...

آثار سید معین الدین محمد بن صفی الدین عبدالرحمن حسینی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » خاندان سید جلال الدین عبدالله حسینی » خاندان سید نورالدین محمد حسینی » سید معین الدین محمد بن صفی الدین عبدالرحمن حسینی »
      مهم ترین اثر او تفسیر جامع البیان فى تفسیر القرآن است که از او با عنوان جوامع البیان فى تفسیر القرآن نیز یاد شده است . معین الدین در مقدمه گفته است: «این تفسیر نخست توسط پدرم آغاز شد. او بخشى از سوره انعام را تفسیر کرد، سپس به من گفت این تفسیر را به انجام برسان». معین الدین تألیف آن را در سال 904 ه . ق. آغاز کرد و در سال 905 ه . ق....

شرح تهذیب المنطق(جمال الدین محمود)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » جمال الدین محمود نیریزی(محمود بن محمد بن محمود) » آثار جمال الدین محمود نیریزی »
 این اثر شرحى است بر تهذیب المنطق تفتازانى، که در آن، جمال‏ الدین محمود تمام بخش منطق و کلام تهذیب را شرح کرده است. غیاث الدین منصور دشتکى ، که از عالمان و بزرگان آن عصر بوده، این اثر را بسیار ستوده و بر پشت کتاب به خط خود در وصف آن گفته است: «هُوَ هُو هذه مجله جلیله البیان حلیه البنان، لقد احسن مؤلفها تألیفها و اعجب مصنف ها تصنیف ها و اغرب مرصّع ها ترصیع ها...

تذکره الاحباب فى بیان التحاب(اثر کمال الدین فارسی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » کمال الدین فارسی (حسن بن علی بن حسن) » آثار کمال الدین فارسی »
 مهمترین اثر ریاضى کمال الدین فارسى است. این رساله، هر چند مختصر است، امّا اثرى مهم در بیان و استدلال طریقه استخراج «عددهاى متحاب» است. قبل از شروع بحث درباره این کتاب، لازم است به توضیح دو اصطلاح ریاضى بپردازیم: الف - اجزاى یک عدد طبیعى: اجزاى یک عدد طبیعى، اعدادى است که آن عدد بر آنها قابل تقسیم باشد (البته به جز خود عدد طبیعى)، مانند: عدد 6 که اجزاى آن عبارت است از: 1، 2، 3. ب ـ...

تنقیح المناظر لذوى الابصار و البصائر(اثر کمال الدین فارسی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » کمال الدین فارسی (حسن بن علی بن حسن) » آثار کمال الدین فارسی »
 از این اثر با عنوانِ تنقیح المناظر لاولى الابصار و البصائر نیز یاد کرده ‏اند . این کتاب که به گفته جورج سارتن، تفسیرى جامع و بدیع است ، مهمترین تألیف کمال الدین فارسى در مبحث نورشناسى است و تنقیح و شرحى است که به راهنمایى استادش قطب الدین شیرازى بر کتاب المناظر ابن هیثم نوشت.      اصل این کتاب با عنوان «المناظر» از اقلیدس است. این اثر به عربى ترجمه شد، پس از آن در سده 4 ه...

شرح احوال و زندگانی رکن بن نصیر نیریزی
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » رکن بن نصیر نیریزی »
     عبداللّه بن یحیى بن عبداللّه بن محمد بن احمد، ملقّب به رکن بن نصیر نیریزى، از خوشنویسان و کاتبانِ گمنام که در سده هشتم هجرى قمرى مى ‏زیسته است.      از شرح احوال و زندگانى وى هیچ اطلاعى در دست نیست. او کاتب نسخه ‏اى از کتابِ نزهه ‏الارواح و روضه‏ الافراح است که توسط شمس ‏الدین محمدبن محمود شهرزورى تألیف شده است. این نسخه در مجموعه جنگ رسائل کتابخانه حمیدیه به شماره 1 / 1447 و میکروفیلم...

شرح احوال و زندگانی جمال الدین محمود نیریزی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » جمال الدین محمود نیریزی(محمود بن محمد بن محمود) »
      جمال الدین محمود بن محمد بن محمود نیریزى، دانشمند و فیلسوف نامدار فارس در سده 9 - 10 ق. / 15 - 16 م. بود.      در تذکره‏ ها و کتب تراجم، بیشتر با نسبت «شیرازى» از او یاد شده  و مؤلّف هفت اقلیم، نام او را ذیل شیراز آورده است.  امّا جمال الدین محمود، خود در مقدّمه آثارش، نسبت نیریزى را در ادامه نامش ذکر کرده است.  علاوه بر آن، بیشتر منابع کتاب شناسى نیز نسبت نیریزى...